100 trendow

Katarzyna Zawodna-Bijoch

Prezeska i CEO spółki biurowej Skanska w regionie CEE

Za nami najbardziej zdumiewający rok w historii naszych krajów, społeczeństw i firm. Głęboka recesja spowodowana pandemią COVID-19 wstrząsnęła podstawami gospodarek i modeli biznesowych, jednak ożywienie aktywności gospodarczej odnotowywane od początku 2021 r. daje nadzieję na znacznie lepszą przyszłość.

Europa Środkowo-Wschodnia posiada solidne podstawy makroekonomiczne – wysoki wzrost PKB, niskie zadłużenie, niską stopę bezrobocia i silny napływ inwestycji zagranicznych. Najważniejsze jest to, że gospodarka oparta na wiedzy jest najszybciej rozwijającym się segmentem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. IT, badania i rozwój, farmacja, konsulting czy finanse to sektory, które rozwijają się w najszybszym tempie dzięki wsparciu znacznych zasobów w postaci dobrze wykształconych pracowników. W ten sposób powstaje bardzo korzystne środowisko dla rynków powierzchni biurowych.

Kierunek nowej ery definiować będą dwa istotne megatrendy – cyfryzacja i „zielona ewolucja”. Firmy przyspieszają transformację w stronę procesów cyfrowych i czystej energii. Obserwujemy te trendy wszędzie na świecie. Dostrzegamy również, że Europa Środkowo-Wschodnia dynamicznie dostosowuje się do nowych wyzwań.

Jestem przekonana, że nasz raport pomoże Państwu lepiej zrozumieć trendy i zjawiska, które dotyczą gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej. Życzymy miłej lektury!

Adrian Karczewicz

Dyrektor ds. transakcji w spółkce biurowej Skanska w regionie CEE

Istnieje kilka powodów, dla których Europa Środkowo-Wschodnia jest jednym z najbardziej atrakcyjnych regionów pod względem napływu kapitału czy BIZ. Nie chodzi tylko o niższe koszty pracy w takich krajach jak Polska czy Czechy, ale również o to, że pojawia się coraz więcej usług wymagających wysoko wykwalifikowanych pracowników. Ponadto rośnie udział osób zatrudnionych w sektorze badawczo-rozwojowym, co jest ważnym czynnikiem świadczącym o atrakcyjności inwestycyjnej. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej konkurują z bogatszymi państwmi europejskimi pod względem odsetka osób w wieku produkcyjnym zatrudnionych w firmach opartych na wiedzy. Stabilne, niskie koszty pracy i znaczący udział młodych ludzi inwestujących w wyższe wykształcenie spowodowały gwałtowny wzrost liczby firm opartych na wiedzy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Czynniki te bezpośrednio wpływają na rosnącą liczbę firm korzystających z nowoczesnych technologii cyfrowych i wskazują kierunek dalszego rozwoju tego regionu w kolejnych latach. Wskazuje to również na wciąż niewykorzystany potencjał i możliwość alokacji kapitału na tym obszarze.

Arkadiusz Rudzki

Wiceprezes ds. sprzedaży i najmu w spółce biurowej Skanska w regionie CEE

Pandemia spowodowała pojawienie się kilku nowych trendów i uwypukliła mocne strony regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Okazało się, że środowisko gospodarcze jest stabilne, co zwiększyło przewagę konkurencyjną tego obszaru w stosunku do innych krajów Europy. To dowodzi, że takie kraje jak Polska czy Czechy są mniej podatne na istniejące globalne zakłócenia i większość ryzyk makroekonomicznych wywołanych przez COVID-19. Europa Środkowo-Wschodnia zyskała jeszcze bardziej na atrakcyjności dzięki długofalowemu rozwojowi, dotacjom unijnym stymulującym gospodarkę tego regionu, wysoko wykształconej sile roboczej i ogólnemu przyjaznemu nastawieniu wobec biznesu. Zauważamy jednoznaczny zwrot w kierunku rosnącego znaczenia i coraz większej skali sektora e-commerce, a jednocześnie trwającą obecnie transformację sposobu pracy. Czynniki te wpływają na trendy związane z postpandemicznymi zmianami w łańcuchu dostaw, w których prym wiedzie nearshoring i przenoszenie procesów biznesowych do firm zlokalizowanych w pobliskich krajach. Istnieją również wyraźne sygnały wskazujące na to, że na rynek nieruchomości oddziałują również inne czynniki. Zmiany demograficzne i ewolucja oczekiwań wśród młodych pokoleń wzmocnione przez nową rzeczywistość pandemiczną oraz zyskujące na znaczeniu hybrydowe modele pracy wywołały takie długoterminowe trendy jak przesunięcie dotychczasowych preferencji na rynku mieszkaniowym w kontekście praw własności do nieruchomości. Można się spodziewać, że w krajach Europy Środkowo-Wschodniej coraz więcej osób będzie decydować się na zamieszkanie w nieruchomościach przeznaczonych na wynajem, co ma istotne znaczenie dla dalszego rozwoju rynku.

Karolina Radziszewska

Wiceprezes wykonawczy ds. zasobów ludzkich w spółce biurowej Skanska w regionie CEE

Region Europy Środkowo-Wschodniej rzeczywiście posiada stosunkowo dobrą pozycję, jako że udział kobiet w rynku pracy osiągnął w XX w. wysoki poziom - ta norma społeczna utrzymała się po okresie transformacji. Wciąż jednak konieczne jest zredukowanie różnic – chcąc zwiększyć udział zatrudnionych kobiet, nasz region musi górować nad innymi pod względem równości płci w miejscu pracy, niwelowania różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, zwiększania udziału kobiet na stanowiskach menedżerskich oraz przełamywania podziału na zawody sfeminizowane i zmaskulinizowane. Co ważniejsze, poszczególne kraje muszą odgrywać bardziej aktywną rolę w zapewnianiu wsparcia tym kobietom, które (statystycznie znacznie częściej niż mężczyźni) są głównymi opiekunami dzieci, starzejących się rodziców czy niepełnosprawnych członków rodziny. Obowiązki związane z zapewnianiem opieki w połączeniu z niewystarczającym wynagrodzeniem za pracę wykonywaną przez kobiety w domach to – wciąż w większym stopniu niż w przypadku mężczyzn – podstawowe przyczyny niższego udziału tej płci w rynku pracy.

W czasach niedoboru talentów na rynku firmy nie mają innego wyboru, jak tylko zaakceptować i przyciągnąć młodsze pokolenia. By robić to skutecznie, muszą brać pod uwagę swoje preferencje, wśród których znajduje się kultura firmy oparta na wartościach i dostosowanie wyznawanych wartości. Tysiące absolwentów wchodzących na rynek poszukuje odpowiedzialnych społecznie i środowiskowo pracodawców – takich, którzy zapewniają im środowisko pracy pozwalające na wzrost i rozwój osobisty oraz przyczyniają się do budowania lepszego społeczeństwa, w którym etyka i etos pracy są równie ważne jak rentowność.