Zespołowi dworsko-parkowemu w Jaszczurowej (pow. wadowicki) nie będą już zagrażały wody zbiornika Świnna Poręba. Prace budowlane, mające chronić ten zabytkowy obiekt, na zlecenie Regionalnego Zarządu Gospodarki w Krakowie, wykona Skanska.
Celem inwestycji, którą zrealizuje Skanska, jest ochrona zespołu dworsko-parkowego w Jaszczurowej przed wodami powierzchniowymi oraz wpływem spiętrzonych wód zbiornika wodnego Świnna Poręba. Prace budowlane o wartości niemal 18 mln zł netto (22 mln zł brutto) potrwają ponad 12 miesięcy i zakończą się w listopadzie przyszłego roku.
Ochrona przed wodą
Wieś Jaszczurowa, w której znajduje się zabytkowy zespół dworsko-parkowy, położona jest w gminie Mucharz w powiecie wadowickim. Inwestycja, którą zrealizuje tutaj Skanska ma ochronić zespół dworsko-parkowy przed podtopieniami przez wody gruntowe i potok Jaszczurówka oraz wpływem spiętrzonych wód zbiornika Świnna Poręba.
Przedsięwzięcie będzie polegało na budowie urządzeń zabezpieczenia przeciwpowodziowego, chroniących pałac i zabudowania dworskie otoczone 6-hektarowym parkiem.
Obiekty hydrotechniczne i nie tylko
Inwestycja, którą na zlecenie RZGW w Krakowie wykona Skanska, została podzielona na cztery elementy: budowę zapory bocznej, wykonanie przeciwpowodziowe przepompowni melioracyjnej, przełożenie potoku Jaszczurówka oraz wykonanie mostu z dojazdami nad nowym korytem Jaszczurówki.
- Ziemna zapora boczna zbiornika wodnego Świnna Poręba będzie miała długość ok. 560 m, wysokość od 1 m do 8,5 m – mówi Brygida Tarnowska-Waligóra, Menadżer Projektu, Skanska. – Zapora zostanie wyposażona w przesłonę przeciwfiltracyjną.
W związku z budową zapory bocznej konieczne jest powstanie przepompowni ze zbiornikiem wyrównawczym, która przepompuje wody drenażowe i opadowe oraz część wód potoku Jaszczurówka, który zagraża istniejącemu zespołowi dworsko-pałacowemu.
Inwestycja obejmuje także przełożenie części koryta Jaszczurówki. – Wykonamy nowe koryto potoku na długości ok. 660 m z umocnieniem brzegów i dna – mówi Łukasz Cebula, Kierownik budowy, Skanska. – Nad nowym korytem potoku wybudujemy most drogowy.
Zabytkowy dwór z otoczeniem
Zespół dworsko-parkowy położony w dolinie potoku Jaszczurówka składa się obecnie z dworu, oficyny, rozległego parku krajobrazowego oraz dawnego ogrodu użytkowego z sadem. Na terenie parku zachowały się budynek karbowego, domek ogrodnika, kamienna sadzawka oraz ruiny browaru, leżakowni i małej architektury. Osią kompozycyjną układu przestrzennego jest potok Jaszczurówka.
Dwór w Jaszczurowej powstał ok. 1908 roku w miejscu wcześniejszego, drewnianego dworu. Był własnością rodziny Thetschlów. Po II wojnie światowej dwór znacjonalizowano. Mieściła się tutaj szkoła, a następnie Państwowy Dom Dziecka. W latach 70. XX wieku zabytkowy zespół znalazł się rejonie planowanej budowy zbiornika wodnego Świnna Poręba.
Budynek dworu został zbudowany na rzucie wieloboku, jest to obiekt piętrowy, podpiwniczony, 3konstrukcji kamienno-ceglanej, o rozbudowanej formie i malowniczej bryle. Jego reprezentacyjna forma z monumentalnymi schodami, tarasem i dekoracyjnym herbem podkreśla charakter rodowej siedziby Thetschlów.
We wnętrzach dworu zachowała się część oryginalnego, zabytkowego wyposażenia: stolarka okienna z metalowymi okuciami, drzwi płycinowe, ozdobna balustrada schodów, secesyjny witraż.
Do tego zabytkowego zespołu dworsko-parkowego prowadzi od strony Mucharza aleja dojazdowa z dobrze zachowanym starodrzewiem, w którego skład wchodzi m.in. uznany ze względu na wiek za pomnik przyrody dąb „Wrotnik”. Na terenie parku przeważają jasiony, dęby szypułkowe, klony i lipy drobnolistne. Wiek niektórych rosnących tutaj drzew jest oceniany nawet na 300 lat.